Berichten

Windmolens in de Noordzee

/in /door

Windmolens in uitgestrekte parken op de Noordzee

De globale vraag naar energie neemt in rap tempo toe. Daaraan gekoppeld ligt de grote uitdaging om de energievoorziening verregaand te verduurzamen. Dit is nodig om te voorkomen dat de wereld ten onder gaat aan zijn eigen succes. De Rijksoverheid heeft zich als doel gesteld om in 2030 voor meer dan een kwart te voorzien in duurzame energie. Een groot deel van die energie zal moeten worden geleverd door windmolens op zee, omdat ruimte op land schaars is geworden. Op dit moment staat er voor circa 1GW aan vermogen geïnstalleerd, maar dat aantal neemt in rap tempo toe. Over tien jaar moeten er tien keer zoveel windmolens op zee staan, wat neer komt op zo’n vierduizend molens in totaal.

Verloren kunstaas en lood in zee

/in /door

Sommige wrakken liggen bezaaid met lood en kunstaas.

Sportvissen op de Noordzee is reuze populair. Als de weersomstandigheden goed zijn varen er wekelijks tientallen charters vol vissers uit, die hun geluk willen beproeven. De Noordzee betekent voor 470.000 Nederlandse zeesportvissers een aangename vorm van ontspanning en toegang tot verse, zelfgezangen vis. Er wordt vooral bij wrakken gevist, omdat daar vis zit. Het sportvissen op die plekken heeft als nadeel dat er regelmatig vistuig wordt verspild en verloren gaat doordat het vast komt te zitten aan de wrakken. Op sommige wrakken liggen dan ook tientallen, soms wel honderden stuks vislood, haken, onderlijntjes en kunstaas. Dit probleem is inmiddels onderkend door Sportvisserij Nederland en heel veel vissers. Sportvisserij Nederland maakt sportvissers bewust van het gebruik van duurzaam sportvistuig dat minder schadelijk is voor het milieu. Zo zijn er de laatste jaren veel loodvervangers ontwikkeld.

Meer over loodvervangers vind je hier.

Wat is kunstaas?

Kunstaas is een vervanging van “gewoon” aas. Het aas zorgt er door beweging of kleur voor dat de vis denkt dat het voedsel is. Kunstaas is over het algemeen gemaakt van metaal, kunststof of hout. Als een onderlijn afbreekt, komt het kunstaas in het milieu terecht. De vishaak die eraan vast zit, kan dan blijven doorvissen onderwater. Dit wordt ook wel spookvissen genoemd.

Stichting Duik de Noordzee schoon

De vervuiling van de Noordzee is een probleem. Gelukkig zijn er ook genoeg mensen die hier iets aan doen. Stichting Duik de Noordzee schoon is opgericht door ervaren waakduikers met de bedoeling het leefgebied rondom wrakken in de Noordzee te verbeteren. Het heeft zich over de loop van de jaren uitgebreid. Hoewel ze nog steeds voornamelijk duiken op wrakken, duiken ze ook op natuurlijke riffen zoals de Klaverbank. Tijdens excursies halen ze vele kilo’s afval uit de Noordzee. Dat afval bestaat onder andere uit kunstaas, lood en spooknetten.

Verloren visnetten in zee

/in /door

Verloren visnetten blijven door vissen

Sommige vissers op de Noordzee nemen een groot risico. Zij vissen vlakbij wrakken, want daar is veel vis te vinden. De duizenden wrakken in de Noordzee zijn namelijk een schuilplaats en het leefgebied voor bijvoorbeeld kabeljauw en zeebaars. Doordat de vissers hun visnetten vlakbij die obstakels uitzetten, bestaat er een kans dat de netten vast komen te zitten en dat hun visnetten verspild worden. Die zogenaamde spooknetten blijven ‘doorvissen’ onderwater, zonder dat ze ooit nog worden opgehaald. Vissen, kreeften en krabben die verstrikt raken in die netten, sterven een langzame dood.

Waarom zoveel leven rondom wrakken?

Er zijn over het algemeen twee grote redenen waarom er zoveel leven is rondom wrakken. De eerste is dat het een schuilplaats is voor vele soorten. Bij een wrak zijn er namelijk vaak vele kleine schuilplaatsen waar een groot roofdier niet bij kan. Zo kunnen de kleinere dieren in een omgeving redelijk veilig van roofdieren hun nakomelingen op de wereld zetten. De tweede reden voor het vele leven rondom wrakken is de harde ondergrond die dieren daar kunnen vinden. Een groot gedeelte van de Noordzee bestaat namelijk uit een zanderige bodem. Hierop is het voor diersoorten moeilijk om zich met stromingen vast te houden of eieren op af te zetten. Logisch dus dat er vele dieren leven. En dus ook logisch dat vissers hier graag naar toe gaan om te vissen.

Wat wordt er op het moment gedaan aan spooknetten?

Spooknetten zijn dus verloren netten van vissersboten. Ze blijven ‘doorvissen’ ook al zitten ze niet meer vast aan een vissersboot. Vele dieren sterven in deze spooknetten. Stichting Duik de Noordzee schoon zag dit probleem en is elk jaar met meerdere expedities bezig de dieren te redden en de spooknetten te verwijderen. Hierdoor zijn al duizenden kilo’s aan spooknetten verwijderd van wrakken in de Noordzee.

Spooknetten in de Noordzee

/in /door

Spooknetten zijn een gevaar onderwater

Sommige vissers op de Noordzee nemen een groot risico. Zij vissen vlakbij wrakken, want daar is veel vis te vinden. De duizenden wrakken in de Noordzee zijn namelijk de schuilplaats en het leefgebied voor bijvoorbeeld kabeljauw en zeebaars. Doordat de vissers hun visnetten vlakbij die obstakels uitzetten, bestaat er een kans dat de netten vast komen te zitten en dat hun visnetten verspild worden. Die zogenaamde spooknetten blijven ‘doorvissen’ onderwater, zonder dat ze ooit nog worden opgehaald. Vissen, kreeften en krabben die verstrikt raken in die netten, sterven een langzame dood.

Waarom is er zoveel leven rondom wrakken?

Er zijn over het algemeen twee grote redenen waarom er zoveel leven is rondom wrakken. De eerste is dat het een schuilplaats is voor vele soorten. Bij een wrak zijn er namelijk vaak vele kleine schuilplaatsen waar een groot roofdier niet bij kan. Zo kunnen de kleinere dieren in een omgeving redelijk veilig van roofdieren hun nakomelingen op de wereld zetten. De tweede reden voor het vele leven rondom wrakken is de harde ondergrond die dieren daar kunnen vinden. Een groot gedeelte van de Noordzee bestaat namelijk uit zand. Hierop is het voor diersoorten moeilijk om zich met stromingen vast te houden of eieren op af te zetten. Logisch dus dat er vele dieren leven. En dus ook logisch dat vissers hier graag naar toe gaan om te vissen.

Wat wordt er op het moment gedaan aan spooknetten?

Spooknetten zijn dus verloren netten van vissersboten. Ze blijven ‘doorvissen’ ook al zitten ze niet meer vast aan een vissersboot. Vele dieren sterven in deze spooknetten. Stichting Duik de Noordzee schoon zag dit probleem en is elk jaar met meerdere expedities bezig de dieren te redden en de spooknetten te verwijderen. Hierdoor zijn al duizenden kilo’s aan spooknetten verwijderd van wrakken in de Noordzee.

Platforms in de Noordzee

/in /door

Gas- en olie-platforms in de Noordzee

Op dit moment staan er een kleine 1.000 productie-platforms in de Noordzee, waarvan Nederland er circa 150 heeft. De platforms in het zuiden onttrekken voornamelijk gas uit de zeebodem, terwijl in het noorden zowel platforms voor gas als voor olieproductie staan. De eerste platforms dateren uit de jaren 70 en zijn allang uit geproduceerd. Internationale wetgeving schrijft voor dat de ‘eigenaren’ verplicht zijn om deze platforms dan weg te halen. Een complexe en kostbare aangelegenheid. Maar is dat eigenlijk wel zo’n goed idee?

Plastic en afval in de Noordzee

/in /door

Plastic en afval in de Noordzee

Plastic soep en afval in onze zeeën zijn een wereldwijd probleem dat steeds groter wordt. Onze Noordzee is daarop geen uitzondering. Dit afval komt voornamelijk via de rivieren in zee terecht, maar wordt ook vanaf schepen gedumpt. Vooral vroeger, maar nu ook nog steeds. Zoals bekend duurt het enorm lang voordat deze plastics zijn afgebroken. Tientallen jaren later wordt dit nog steeds op grote dieptes aangetroffen. Dit afval resulteert uiteindelijk als microplastics in zee.

Waar komt dit afval vandaan?

De wereldbevolking groeit. Misschien niet meer zo hard als tien jaar geleden maar het groeit nog steeds. Met meer dan 80 miljoen mensen per jaar die erbij komen, die allemaal afval veroorzaken, is het niet raar dat een deel daarvan in de zee terecht komt.

Plastic soep

Al het zwerfafval in zee wordt ook wel de plastic soep genoemd. De reden waarom het de plastic soep wordt genoemd is omdat drie kwart van het afval uit plastic bestaat. Van al het afval in zee komt ongeveer 80% vanaf het land. Dit percentage ligt in de Noordzee iets lager. Al dat afval in de zee is niet alleen schadelijk voor ons, maar ook voor vele dieren. Vogels raken erin verstikt en kunnen niet meer vliegen. En vissen zien het plastic aan voor eten en sterven hierdoor aan vergiftiging.

Stichting Duik de Noordzee schoon

De vervuiling van de Noordzee is een probleem. Gelukkig zijn er ook genoeg mensen die hier iets aan doen. Stichting Duik de Noordzee schoon is opgericht door ervaren wrakduikers met de bedoeling het leefgebied rondom wrakken in de Noordzee te verbeteren. Het heeft zich over de loop van de jaren uitgebreid. Hoewel ze nog steeds voornamelijk duiken op wrakken, duiken ze ook op natuurlijke riffen zoals de Klaverbank. Tijdens expedities halen ze vele kilo’s afval uit de Noordzee. Dat afval bestaat uit onder andere uit kunstaas, lood en spooknetten. Met de expedities ruimen ze dus veel afval op, maar voor de toekomst moet er wel gekeken worden naar hoe we plastic in de zee tegen kunnen gaan.

Zeeduivel bijt naar vis

/in /door

Zeeduivel – Lophius piscatorius

De zeeduivel is zeker niet de mooiste vis van de Noordzee. Bij het schoonzwemmen zal hij ook niet in de prijzen vallen. Het is een veelvraat, die geduldig wacht totdat zijn prooi binnen zijn bereik zwemt. Hij opent zijn grote bek met een razendsnelle beweging om toe te slaan (dit is te zien in de video hierboven). Op de bodem is hij door zijn camoflage bijna niet te zien.

Uiterlijk
Zoals hierboven al aangegeven is het niet een van de mooie gekleurde vissen. De zeeduivel is een redelijk platte vis. Hij ziet er meestal dof groenbruin uit en heeft een lokaas die boven zijn brede bek hangt. Zijn lichaam gaat in een stuk door in zijn staart. De vis kan tot 200 cm lang worden, 40 kilo wegen en 24 jaar leven.

Voedsel
De zeeduivel is niet zo kieskeurig als het om zijn eten gaat. Hij eet vele soorten vis en macrofauna, maar ook krabben, kreeften en inktvissen. Zelfs vogels ontkomen niet aan deze vis. De zeeduivel heeft flexibele kaken en een uitzetbare maag, waardoor de vis prooien kan opeten die groter zijn dan hemzelf.

Leefgebied
De zeeduivel komt voor in het zoute water van de Atlantische oceaan en de Middelandse Zee. Het dier komt hier voor op veel verschillende dieptes van een kleine 20 meter tot wel 600 meter onder de zeespiegel.

Delicatesse
In Nederland is de zeeduivel een van de duurdere vissoorten die je in restaurants kan bestellen. Vaak aangegeven met lotte. Dit zorgt nog wel eens voor verwarring, voornamelijk met Franse toeristen. Lotte is namelijk ook de Franse benaming voor de kwabaal, een zoetwatervis. Het vlees van de zeeduivel heeft een zacht zoete smaak, waardoor het soms meer doet denken aan kreeft dan aan vis. Ze behoren volgens de IUCN niet tot de bedreigde vissoorten.

Zeeduivel ligt goed gecamoufleerd

/in /door

Zeeduivel – Lophius piscatorius

De zeeduivel is zeker niet de mooiste vis van de Noordzee. Bij het schoonzwemmen zal hij ook niet in de prijzen vallen. Het is een veelvraat, die geduldig wacht totdat zijn prooi binnen zijn bereik zwemt. Hij opent zijn grote bek met een razendsnelle beweging om toe te slaan.

Zeeduivel loert naar zijn prooi

/in /door

Zeeduivel – Lophius piscatorius

De zeeduivel is zeker niet de mooiste vis van de Noordzee. Bij het schoonzwemmen zal hij ook niet in de prijzen vallen. Het is een veelvraat, die geduldig wacht totdat zijn prooi binnen zijn bereik zwemt. Hij opent zijn grote bek met een razendsnelle beweging om toe te slaan.

Zeeduivel zwemt langs een wrak

/in /door

Zeeduivel – Lophius piscatorius

De zeeduivel is zeker niet de mooiste vis van de Noordzee. Bij het schoonzwemmen zal hij ook niet in de prijzen vallen. Het is een veelvraat, die geduldig wacht totdat zijn prooi binnen zijn bereik zwemt. Hij opent zijn grote bek met een razendsnelle beweging om toe te slaan.

Zeewolf kauwt op een heremietkreeft

/in /door

Zeewolf – Anarhichas lupus

De zeewolf vindt zijn voedsel onder andere rondom de wrakken in de Noordzee. Dat is een ideale plek om met name krabben en kleine kreeften te verschalken. Die verblijven hiernamelijk vanwege de broed- en schuilplaatsen het wrak creëert. In de video zie je dat hij een heremietkreeft te pakken heeft, die hij langzaam verbrijzelt tussen zijn krachtige kaken.

Uiterlijk
De zeewolf is een vis met een blauwgrijze kleur waar soms wat groen in gemengd is. De vis heeft een forse kop met een bijzonder gebit. Zijn gebit bestaat uit lange en stompe tanden. De lange tanden worden gebruikt om zijn prooien te pakken, zelfs als ze ingegraven zijn. En de stompe tanden worden gebruikt om die prooien te kraken. Bijzonder aan dit gebit is dat zijn tanden elk jaar wisselen, wat ongebruikelijk is voor vissen. De vis kan tot 160 cm lang worden en ruim 23 kilo wegen. De zeewolf kan een leeftijd bereiken van 22 jaar. Zijn uiterlijk kan ervoor zorgen dat hij er wat gevaarlijk uitziet, maar de vis is op zichzelf niet agressief.

Voedsel
Het gebit van de zeewolf is speciaal gemaakt voor zijn prooi. De zeewolf eet namelijk graag schelp- en schaaldieren. Doordat die dieren zich soms ingraven heeft hij een methode nodig om erbij te komen (zijn lange tanden) en om hun bescherming te verbreken (zijn stompe tanden).

Leefgebied
De zeewolf komt voor in het water van de Atlantische oceaan. Voornamelijk in het noordelijke deel hiervan, denkend aan de Noordzee en omstreken. Hij houd van water dat een temparatuur heeft tussen -1 en 13 graden. De zeewolf is het vaakst te vinden op rotsachtige bodem.

Voortplanting
De voortplanting van de zeewolf gebeurt in de winter. Dan migreert de vis naar dieper water. Hier worden de eieren door de vrouwelijke zeewolf afgezet, waarna het mannetje ze bewaakt totdat de eieren uitkomen.

Zeewolf strekt zijn bek

/in /door

Zeewolf – Anarhichas lupus

De zeewolf is een jager die kreeften, krabben en zeeappels eet. Met zijn krachtige kaken verbrijzelt hij het voedsel dat hij gevangen heeft. Met de nodige rek-en-strek oefeningen van zijn bek, zorgt de zeewolf ervoor dat ook de grote voedsel past.